September 2018, laatste zomerreis

September 2018

Het was een long hot summer, met veel leuke ontmoetingen, in&buiten de camper. Wat is Nederland mooi! Met zon en zonder regen.
En dat was er, zo heftig dat er werd gemopperd. Niet door mij! Ik hoefde geen gras te maaaien.
Floris stuurde regelmatig foto’s en videootjes van Elisabeth, dat wekte mijn verlangen op, ik kocht een ‘weekend retour’ Malta.
HEET?? Nou&of...... ik liep te puffen achter de wandelwagen, Elise leek er geen last van te hebben. Dikke pret in de speeltuin.
Inmiddels hadden Floris&Alicia besloten terug te verhuizen naar Spanje, na bijna 4 1/2 jaar genoeg Malta. Alexander&Victoria zouden mee vliegen voor een week orientatie Asturias. Is dit een plek waar zij ook wel willen wonen? Alexander heeft op Malta een contract tot april 2019, nog ff afzien dus.
Niet verkeerd, een winter op Malta! Asturias heeft een NL klimaat :(
Ze vliegen 13 september.
Daar baal ik van! Ik heb voor 14 september een ticket naar Malta, deze keer een groepsreis met de ‘vrienden van opera Spanga’.
Ik koop dus een extra ticket voor 5 september. Ik kan nog een week genieten van verhuisstress en van mijn kleindochter. Ik maak een koekkasteel voor het afscheid op de DayCare, waar Elisabeth vanaf maart 2017 iedere dag heen ging. Feestje!
Uitzwaaien op het vliegveld, daar gaat mijn hele gezin: zonen, schoondochters, kleindochter, 2 katten en een heleboel bagage, pfffffft.
Ik check in in Carlton hotel in Sliema, vanavond naar Valletta om op terras mee te luisteren naar de premiere van Aida door Spanga opera. Zij spelen in het openlucht opera gebouw.
De volgende dag arriveert mijn groep reisgenoten in het hotel.

SRC maakte een ‘reis op maat’ met NL reisbegeleider, Mireille Braaksma, die op Malta woont.
Ik zit op terrasje in afwachting van de groep.
Spannend! Ik maakte ooit een groepsreis door noord India/Nepal met Koning Aap. En een camper groepsreis door de Baltische Staten. Allebei mooie reizen maar slechte organisatie. En nu een rondreis over Malta waar ik al ruim 4 jaar kom en zelf veel gasten heb rondgeleid.....

Vrijdag 14 september 2018.
Ik zit op terrasje als om half 5 de bus komt. Ik zie 2 bekende gezichten: Tineke, de organisator, WillemJan, de voorzitter van de ‘vrienden club’. Ik ontmoette hen op de vriendendag in Spanga.
Vanavond diner in het naastgelegen hotel Plaza.
We zijn met 20, samen eten is de beste manier om kennis te maken.
Uiteraard zitten alle ‘stellen’ naast elkaar, ik nestel me er tussen. Prima buffet, leuke gesprekken, flessen wijn......
morgen om 9 uur in de bus voor stadswandeling Valletta.
Welterusten!

Zaterdag
Nieuw voor mij: een stadswandeling onder begeleiding van professionele gids, door een stad die ik inmiddels op mn duimpje ken. Mireille weet veel en vertelt boeiend. Wanneer we om de kathedraal heen lopen naar de ingang, ben ik verbijsterd....: het Great Siege monument is rondom met zwarte doeken afgeschermd. Dit is de gedenkplaats voor de vorig jaar omgekomen (vermoorde) journaliste Daphne Caruana Galizia.
Tot ongenoegen van de lokale politiek willen de europese journalisten, die op “Valletta Cultural Capital of Europ’ afkomen, informatie over hoe&wat. Maar zo werkt t niet in dit land. Niet mee bemoeien, interne aangelegenheid.
Dagelijks worden bloemen gelegd op deze plek, bij de foto van Daphne, die worden dan weer verwijderd..... and so on....

St John co-cathedrale (de 1e kathedraal (St Paul’s) staat in Mdina, de vorige hoofdstad).
We bekijken, met honderden touristen, de pracht van de kathedraal.
Caravaggio blijft mooi, hoe vaak je ook gaat kijken.
De info door onze gids is beter (minder overdadig) dan de audio tour.
Vervolgens het paleis der Grootmeesters, daar was ik nog niet, altijd gesloten. Wat een geluk nu!
Dan een snelle lunch, ik schuif aan bij Frans&Ietje en WillemJan, hij reist ook solo. We krijgen ons bordje nauwelijks leeg, we moeten op tijd zijn voor de Harbour Tour.
De boot is flink vol, maar aan bakboord is nog plaats op een bank buiten, in de schaduw. Later blijkt dat we de info volledig missen, want de gids benoemt alles aan stuurboord zijde :(
Maar we hebben heerlijk kunnen kijken en dommelen in de koele wind.
Dan een snelle bustour naar t hotel, we gaan ons kleden voor de opera.
Wat fijn te zien dat men zich ook inderdaad ‘gekleed’ heeft. Ik erger me in Praag altijd aan de touristen in ouwe spijkerbroek&Tshirt (vaak NLanders), zo ga je toch niet naar de Opera!
We werden ontvangen door Bo, gekleed in witte bermuda en stralende lach, met een mooie introduktie en feestelijke bubbels.
Aida was weer heerlijk om te horen/zien, we kenden haar natuurlijk al uit Spanga. Nu in de sfeer van Pjazza Tatru Rjal, het Royal Opera House......
Gebouwd in 1866, zwaar beschadigd door brand in 1873, gerestaureerd in 1877.....Maar in de enorme bombardementen in 1942 opnieuw verwoest.
In 2013 heropend, na herbouw door de italiaanse architekt Renzo Piano. Een openlucht gebouw nu, moderne stalen constructies steunen op de antieke zuilen. De groene stoeltjes zitten verrassend goed.
Bijzonderheid: de laatste opera voor de 2e WO was Aida, sinds de heropening in 2013 is dit de eerst opera die wordt uitgevoerd: Spanga Aida!

Tijdens onze tour door de stad was t mijn reisgenoten wslk niet opgevallen, maar er was al dagen een ‘gay performance’ in de stad. Deze werd zaterdag afgesloten met een ‘gay parade’, voor Malta iets bijzonders.
Helaas...... tijdens de slotscene van Aida begon op volle sterkte een straat orkest te spelen...... ontluistering voor de opera bezoekers en de spelers/zangers. De opera werd gestopt, gemompel, gelach, tja wat moet je...??
Ik weet niet wie het hoe geregeld heeft.... maar de fanfare hield stil.
De opera vervolgde, maar direkt na de sterfscene barstte het vuurwerk los.
Tja.... dat is Malta ..... mela.....
Ik dacht: wat een mooie manier om te sterven.......

Na de voorstelling had ik nog wel ff willen nablijven om met Corina en de spelers een drankje te drinken.... helaas, de bus wachtte en iedereen wilde naar t hotel. Later hoorde ik dat vriendje HendrikJan nog een leuke nazit had gehad met de Spanga cast&crew.
Terug bij t hotel had ik er geen enkele behoefte aan solo in mijn hotelkamer te zitten, ik had zin in een Grappa! Gelukkig vond ik een drankebroeder in mijn mede reiziger WillemJan, ook solo op deze reis.
Het werd dus toch een gezellige nazit.

Zondag
Weer om 9 uur in de bus.
Wandeling door de botanische tuinen van San Anton: mooie bloemen, kleuren, vijvers, bomen, hier zou je uren kunnen lopen, maar we moeten verder.
Naar Naxxar, Palazzo Parisio, daar was ik eerder.
Prachtige tuin, lekkere koffie en verukkelijke taart!
Maar nu ook een rondleiding door het Palazzo.... wederom geweldig!
Helaas geen foto’s gemaakt.
Dan brengt de bus ons naar ‘de drie steden’ naar Birku dus. We lopen door mijn favoriete stadje. Mooi gerestaureerd, maar de sfeer van bewoning is er nog, anders dan Mdina (waar we later nog komen).
Bij de haven wachten we op de bus, wanneer we ingestapt zijn vertelt Mireille dat we nu naar het hotel gaan. Het is half 2...... wat moet ik in t hotel?
Ik vraag de bus te stoppen! Frans&Iet en WillemJan wilden ergens lunchen en ik weet de weg....... dus we stappen uit en nemen de ferry naar Valletta. Iet is slecht ter been, maar ik beloof haar dat ze niet ver hoeft te lopen.
We gaan met de lift omhoog naar Barracca Gardens en lopen de Merchant street tot een goed terras in de schaduw&wind want het is erg warm.
Er ligt een display met prachtige vissen in ijs die ons hongerig aankijken. Of kijken wij hongerig? Zeebaars, die at ik ooit in zoutkorst....
Frans vertelt dat hij wel rosbief in zoutkorst maakt, thuis. De kok komt erbij, de grootste vis wordt op de weegschaal gelegd: 1.2 kg dus €120....
We zijn met zn 4en, dus €30 pp Doen? JA dus!!
Er wordt lekkere wijn bij gezocht, wat smullen! Met deze mensen wil ik wel vaker op stap :)
Na het eten hebben we allemaal geen zin om ver te lopen, hoewel dat wel beter zou zijn....
Ik zie een elektrische tourist car (soort golfcar, maar dan voor 4 personen) en vraag voor hoeveel hij ons naar de ferry naar Sliema brengt....
Hij maakt een tourististisch rondje en we kunnen als laatste op de boot stappen. Prettige vaart naar de overkant.
Dan is t ff wachten op de bus, en we zijn in no time bij het hotel.
Wat een leuke dag!
Ik haal mijn zwempak en duik ff de zee in. Heerlijk!
Ik steek de straat over, heb mijn sleutel bij de hotelbalie achtergelaten. Ik bel maar er komt niemand, dus neem ik de lift naar het zwembad op ons dakterras. Daar is nl ook een wc.
Terwijl ik op de wc zit hoor ik een alarm gaan. Wat betekent dit??
Ik wurm mij weer in mijn natte badpak en ruik een smerige chemische lucht, met de trap naar beneden dus!! Op de 6e staat de ontbijtzaal vol rook, wat een stank! De deur is dicht gelukkig.
In de trappenhuizen komen gasten uit hun kamer..... brandalarm!
Ik kom beneden, velen staan al op straat, met gierende sirenes komt de brandweer wagen.
Wat een schrik! Ik had in t zwembad verder niemand gezien.
Onze groep staat te kijken, allen met mobieltjes voor foto/video.
Mijn kamer is op de 3e, van buiten niets te zien.
Om bij te komen gaan we op een terras zitten en nemen een biertje.
Er blijkt in de ontbijtkeuken een boiler vlam gevat te hebben.
We komen er met de schrik vanaf. Moet er niet aan denken dat ik vast had gezeten op t dakterras :(

Maandag
Vroeg in de bus want we gaan naar Gozo.
Om kwart voor tien zijn we al aan boord, aan de overkant staat weer een (rode!) bus op ons te wachten. We rijden naar Dwejra, waar het ‘azur window’ vorig jaar in de zee is gestort. Ik heb hier nog vele foto’s van, de laatste met Jaap. Nu een collecters item dus.
Velen maken een boottochtje, ik loop nog een keer het kapelletje in en bekijk de baai waar veel duikers de resten van het ‘window’ zoeken. Gewoon stenen dus, maar prachtig helder water, schitterend blauw.
We bezoeken het bedevaartsoord Ta Pinu, gelukkig komt niemand op t idee de kruisweg naar boven te lopen. Pfffff, ik kan trots zijn dat ik dat ooit gedaan heb!
In Victoria klim ik ook niet naar boven, ik bezocht de citadel al vaak genoeg. Ik zoek een apotheek, mijn heup doet pijn, zou een slijmbeurs ontsteking kunnen zijn/worden. Ik loop de leuke straatjes en dan zie ik nog een stel minder sportieven, met grote bieren op gezellig terras.
Dan lunch in Xlendi, even de voeten in de zee en weer terug naar de boot.
Dat was een flits bezoek!

Dinsdag, 18 september, een dag om zelf in te vullen.
Ik had verteld over de interessante film ‘Valletta Experience’.
Enkelen nemen de bus, wij besluiten te lopen langs de boulevard, naar de ferry in Sliema. We steken de grote bocht af en lopen door ‘straten met het gewone leven’. Woonhuizen, bedrijfjes, buurtsupers, de niet-touristische route dus.
Nemen de ferry naar Valletta, senioren betalen €0.50
Ik zorg dat ik snel de boot af ben en vind 4 plaatsen in een ‘electric taxi’. We maken een touristisch rondje, je kunt prima de stijle straatjes zien, omhoog...omlaag.... zelfs met een scootmobiel zou je het niet redden.
We rijden tot Triq L-Arcisqof (Aartsbisschop-straat) bij het plein Paleis van de Grootmeesters. Wat een prachtige namen, wat een historie!
We drinken koffie in het mooie Jugendstill cafe Cordina, dan gaan we naar de bioscoop. Daar zien we er meer van onze groep!
De film geeft een goed beeld van de historie, groei&bloei, veroveringen en tenslotte de laatste verwoesting tijdens WO 2 van Valletta. En de wederopbouw tot wat het nu is: culturele hoofdstad 2018.
We gaan lunchen bij de hoek van Strait Streat, vroeger de hoerenbuurt, nu veel leuke restaurantjes en alternatieve bedrijfjes.
Ik kies voor de lokale specialiteit: konijn (deze schijnt uit buitenlanden te komen tegenwoordig). Lekker!!
Het was een leuke ‘vrije dag’ en vanavond?
Thera&Anna, 2 vriendinnen die elkaar al altijd kennen, uit Hengelo notabene!
Zij willen naar t Casino, ik heb mijn schoondochter advies gevraagd: waar kunnen drie 60+ vrouwen veilig naar toe?
We lopen naar Dragonara in Paceville.
Wat een avond! Ik vind gokken helemaal niks! Maar de dames kunnen zich niet losrukken..... nog eentje!....... nee, nog eentje...!
Thera gaat met een forse winst naar huis, Anna heeft genoten van de fruitautomaten in allerlei smaken. Ik heb me vermaakt met kijken&verbazen. We blijken in Hengelo veel gezamelijke bekenden te hebben :) dat vond ik nog t leukste. Thera trakteert op een taxi.

Woensdag 19 september.
Met de bus naar Mosta,
de Rotunda, de indrukwekkende domkerk gebouwd naar voorbeeld van t Pantheon. De koepel bijna 40m en als je op Malta een beetje hoog staat zie je m altijd. In de 2e WO zijn er 3 bommen op gegooid, 2 ketsten af op het dak, 1 is in de kerk gekomen maar niet ontploft!
Mireille kan hier gepassioneerd over vertellen.
Dan rijden we door naar Mdina, de 1e hoofdstad, volledig ommuurd, goed gerestaureerd. Een MUST voor elke tourist. Met kathedraal, klooster, paleizen, musea en op de muur een leuk cafe Fontanella met prachtig uitzicht.
De 1e keer dat ik hier was, in 2014, heb ik met mijn kinderen een koets genomen om ons door deze historische stad te laten rijden, met een koetsier die interessante verhalen vertelde. Helaas was deze zomer te heet en het werken te zwaar voor de paarden, er zijn er al een aantal dood omgevallen. Mijn schoondochter plaatst regelmatig kritische posts op facebook. Maar voor de lokale families is dit inkomen!
Wanneer wij met de bus aankomen is er onrust op straat.... jawel, weer een dood paard. Wordt schielijk op een kar gelegd, onder lakens en afgevoerd.
Denk niet dat velen het gezien hebben, maar ik had een nare smaak.
Helaas, ik ben ook een tourist, het voelt dubbel.
We bezoeken de kathedraal, waar ik ooit een prachtig concert door Engels koor beluisterde. Toen had ik tijd om me, relaxed op een stoel, te laten bekoren door de mooie klanken en schitterende decoraties.
Helaas, we hebben weinig tijd, lopen een paar straatjes en drinken koffie met lekkers. De bus verwacht ons, maar gelukkig willen Thera&Anna nog wel meer zien. Ook nog het Romeinse huis & de catacombes in Rabat. Wij lopen dus nog de hele middag. Anna wil ook nog in Mdina het museum bekijken, Thera&ik nemen een taxi naar t hotel.
Daar aangekomen treffen we reisgenoten op een terras, lekker biertje!
We schuiven aan. Het wordt nog een biertje, leuke gesprekken, en dan ineens is het voor iedereen tijd om met de partners te gaan eten.
Ik neem een douche, kleed me om en loop richting St Julians.
Dat is lang geleden, solo over straat. Overal zitten ‘stellen’ gezellig te eten, ik ben lang niet meer in mn eentje op stap geweest, tijd voor bezinning, een paar uur niet praten....
In mn eentje op een terras, mooi uitzicht over de zee, half flesje wijn, geen honger, toch maar wat eten. Dit heb ik in de laatste 10 jaar goed geleerd, ik moet er nu weer ff aan wennen.
10 dagen druk met mijn hele familie, lekker bezig geweest. Boodschappen, koken, afwassen...... genieten van het hele stel. Veel met Elisabeth naar de speeltuin, ik mis t nu al!
Nu al een paar dagen vol programma met groep fijne mensen, die elkaar een beetje leert kennen.
Het leven alleen, heel veel voordelen maar soms......

Donderdag
Eindelijk ga ik dan toch naar de megalitische tempels!
Al die jaren dat ik hier kwam (ruim 4)heb ik me laten leiden door de wensen van mijn gasten, nooit wilde iemand naar deze oudheden, ouder dan oud.
Inmiddels uitgeroepen tot werelderfgoed, er staan er veel, verspreid over Malta&Gozo. Wij bezochten Hagar Qim en Mnajdra.
Daarna maken we een boottochtje naar de Blauwe Grot en rijden we naar Marsaxlokk voor een overheerlijke lunch. Met uitzicht over zee, genieten wij verukkelijk gebakken verse vissen en veel wijn. Ook nog een toetje toe: soes&chocola :)
Dit uitzicht zal binnen een week verstoord worden, dinsdag/woensdag worden 4meter hoge golven verwacht. Ik maakte dit eerder mee, spectauculair !!

Terug in het hotel een korte siesta, op tijd met de bus naar Valletta, Teatru Manoel, voor de ‘wereldpremiere’ van de opera Corto Maltese, ballade van de zoute zee.
Geschreven door onze eigen Monique Krues naar het verhaal van de in Valletta geboren Corto, verteld als stripverhaal door Hugo Pratt.
Corina van Eijk regiseerde een groep jonge Maltese artiesten.
De verhaallijn was ons niet geheel duidelijk, ondanks de ‘boven titeling’ in het engels. Letterlijk heel erg ‘boven’, hoog boven het toneel waar zich het verhaal afspeelde.
De meningen waren zeer verdeeld, maar het was een gedenkwaardige laatste avond in het mooie theater van de Malteser ridders.
In de bus wordt afscheid genomen van onze buschauffeur, hij heeft ons veilig op alle mooie plekken gebracht.
Afscheid van Mireille namen we vanmiddag al, terecht zeer veel complimenten en onze dank in klinkende munt.

Vrijdag 21 september
Heel vroeg op, ontbijtpakketje krijg je als je de kamersleutel inlevert.
Voor dag&dauw in de bus, veel te vroeg op t vliegveld dus.
Bagage inchecken, dat ben ik niet gewend.
Ruim tijd voor CostaCoffee & croissant.

Geen Ryan Air, dus iets meer ruimte.
Ik zit bij t raam, zie voor de laatste keer Malta onder mij verdwijnen. Hoe vaak zag ik dit al?
Het was een bijzonder mooi afscheid van mijn periode Malta, sinds juni 2014.
St Paul’s, Xghajra, Marsascala.....
Veel herinneringen, die ik gelukkig regelmatig beschreven heb.
Ik was altijd ‘de moeder van’ tussen jongelui,
nu was ik deel van een reisgroep, senioren, met een voortreffelijke gids. Gelukkig stonden er een aantal voor mij nieuwe excursies op het programma, dat was ook de reden dat ik ingeschreven had, geen moment spijt van gehad!

We vliegen naar Schiphol, ook dat is nieuw voor mij.
Ik kijk door t raam maar herken het niet. Veel water aan deze kant van Nederland.
Gezellig met elkaar wachten op de koffers, er komt steeds een grote blauwe koffer voorbij met opschrift NEE dit is niet uw koffer, reklame voor Leeuwarden Culturele hoofdstad... De andere cuturele hoofdstad is Valletta dit jaar, we hebben t ten volle genoten.
Er wordt afscheid genomen, bijzonder hoe snel ik me in deze groep thuis voelde, solo maar toch samen.
Gelukkig gaan er veel met de trein naar Zwolle, dus dat is nog een heleboel gebabbel.
Na Zwolle wordt t stil, ik dommel wat, bel Wips en spreek af op de Vismarkt voor een hapje&drankje.

Wat een enerverende weken.
Het enige wat ik gemist heb is mijn camper, maar dat komt goed:
10 oktober naar de Ardennen, Ardeche en verder

Dit was weer ....... liefs van lijn