6-7-8-9-10 april

zaterdag 6 april
we bezoeken in Erfoud de 'stenenslijperij' . Hier worden de fossielen die wij zagen in de woestijn geslepen en gepolijst. Van leuke kleinoden tot grote tafelbladen. Het is blijkbaar uniek in de wereld dat hier de fossielen in marmersteen verborgen zitten, pas te zien wanneer je het met water besprenkeld. FOTO.
Na de rondleiding naar de showroom/winkel: vooral véél en hoog aan de prijs!
Er wordt gehandeld, gepingeld en gekocht.
We rijden verder door de woestijn, richting Tinejdad. De indrukken van de omgeving...... niet te beschrijven want ze zijn de volgende dag alweer vervangen door nieuwe indrukken.
En dan ineens veel 'blauwe mannen' langs de weg. Er staan 'waterputten'?
Veel parkeerplaats, er komen direkt mannen op mijn camper af, ik rij alleen en voel me onplezierig en rij dus door.
Later hoor ik het verhaal: vroeger was er een kanalisatie vanuit de bergen (38km?) om de landen hier te bevloeien. Met de komst van waterpompen wordt het water 'onderweg' afgenomen en is dit oude systeeem in onbruik geraakt.
De mannen proberen nu textiel en snuisterijen te verkopen om aan de kost te komen.

Ik rij ineens achter méér van onze campers, zij stoppen om te tanken.
Ik zie de camper van Anne&Gerard en stop ook. Anne heeft héél goede oogdruppels, die hebben mij al eens van mijn schurend brandende oogpijn afgeholpen, die wil ik wéér!
Met elkaar genieten wij lunch: brochette (een spies met vlees) en ik tajine.
Leuk om solo te rijden en elkaar af en toe tegen te komen!
Dan komen we bij de camperplaats 'lalla mimouma' , het museum van meneer Zaid.
Hij heeft ook een galerie maar daar was ik aan voorbij gereden.
Hier hebben wij om 4 uur een rondleiding door Zaid zelf. Hij heeft de afgelopen 10 jaar dit 'zandkasteel' gebouwd, toen hij deze grond kon kopen. Er is een natuurlijke bron, met bubbel-water, heel bijzonder, maar het was verwaarloosd en vervuild.
We krijgen een zeer idealistisch verhaal te horen. Hij spreekt goed duits (ook frans en nog meer), zijn verhaal is interessant maar erg dwingend. Je moet luisteren, moet bij de les blijven, als je weg loopt verzucht hij: 'nicht interessiert'. Het bronwater is heel bijzonder en genezend, maar we mogen de bron van afstand zien. Nee! niet baden of drinken.
Later zegt ie dat je een fles mag ruilen voor bier ......?
Hij heeft ook een winkeltje waar kunst en schilderijen te koop zijn. Hij maakt zelf arabisch kalligrafische kunst. Het is duur, maar ik koop 2 ansichtkaarten. In zijn galerie in het stadje kocht Hanny een leuk schilderijtje, door een andere kunstenaar.
Hanny schildert zelf, geabstraheerde landschappen, zij heeft binnenkort een expositie bij Mennorode op de Veluwe, Hanny Haanraadts - de Munk, ik ga kijken!
En toen was het al hoog tijd voor Happy Hour!
ik nam mijn stoel&glas en met een fles wijn sloot ik me aan in een kring.
Een grote kale parkeerplaats, met niets anders dan ruimte, uitzicht, woestijn......
een gezellig samenzijn van 37 mensen door Vagebond aan elkaar verbonden.
het werd kouder, men ging eten maken en binnen het groepje solo's was spontaan besloten de Skottelbraai van Heleen te gaan gebruiken. Ieder had een inbreng: ui, paprika, knoflook, de gehaktballen van Simon, bruine&witte bonen, pakje chili-con-carne......brood, wijn......
al met al een feestmaal vóór de camper, zoveel mogelijk uit de wind.
na de afwas dook ieder zijn hut in, een koude heldere nacht met onnoemlijk veel sterren.
Geen elektra maar de dongel werkt uitstekend! we staan vlak naast de zendmast. Mijn broer skypte vanuit Praag, glasheldere verbinding.
ik probeerde, na wat tips hoe, foto's op mijn blog te plaatsen, en dat lukte!
Heb op mijn stoeltje naast de camper gezeten en vol verbijstering de hemel in gekeken.......
wat is er toch veel dat ik niet begrijp: dongel kan je me nog uitleggen, maar die miljoenen sterren..... en wat is daarachter.....?
welterusten.

zondag 7 april
Joke is jarig, we zingen haar toe, zoals afgesproken om half negen...........
Balonnen aan de camper, Joke had al 'ontbijt op bed' gekregen van Teun&Ine. Ine hield Teun wél aan een touwtje, want je weet maar nooit......... zo'n solo vrouw.....?
Van Ab&mij kreeg Joke een praktisch cadeau: een camper-ledlamp (batterij besparend!), mét een aan/uit/benaderings functie. Dus wanneer iemand op het idee komt Joke te benaderen.......... heren! de lamp gaat direkt aan.
Joke nodigde iedereen uit voor koffie, de hele meute in een grote kring, koffie, heerlijke cake met de overgebleven (spuitbus)slagroom, de honden keutelen en dreutelen tussen de stoelpoten door. Een prachtige zondagochtend!
Toen kwam meneer Zaid, met een mooi kalligrafisch geschenk voor Joke.
Of er nog iemand iets te vragen had? maar 'even in het kort' is Zaid onbekend. Het werd een (weliswaar interessante) langdurige zondags toespraak.

en toen op weg naar (ik citeer het reisboek)
één van Marokko's mooiste bezienswaardigheden, de Todra Kloof. De smalste kloof in Marokko: 300m hoog en slechts 10m breed.
en bezienswaardig is het!!
maar op zondag dus buitengewoon druk, met: verkopende lieden, zondagse toeristen, jongelui die lopen te flaneren (jawel! gesluierd en wel) , stoere jongens aan het 'abseilen' met touwen langs de steile wand. Ezeltjes, bedelende kinderen......
Ik reed eerst als 6e camper in de rij solo's, maar dat is toch lastig parkeren. Ik besloot single verder te rijden en parkeerde voorbij de kloof. Ik heb wat geprobeerd te filmen, maar je krijgt de hoogtes, de dieptes, de perspectieven absoluut niet in beeld. Dus ik liep wat en kwam langs een hutje waar 3 jongens zaten thee te drinken. Ik beantwoord hun groet in het arabisch en dat is altijd leuk! Ik kreeg een glaasje thee aangeboden en toen ik niet direkt weg liep ook een krukje, het was een leuk gesprek. Ze zijn in de twintig, één had wel werk, de anderen niet. Ze halen de thee (erg lekker!) hoog uit de bergen: Berber Medicijn!! ik schrik: wat drink ik nu?? gelukkig heb ik mijn camper dichtbij en hoef ik nog maar 12km naar de camping.
Ik had nog 2 van onze campers op de Pplaats zien staan en ik zag Gertjan&Maartje aan komen lopen, ik zwaaide en Gertjan heeft een prachtige foto van me gemaakt. Helemaal de sfeer! ook al zie je mijn gezicht niet. Gertjan maakte ook prachtige foto's van de kloof. Ik zal ze plaatsen!
Ik reed de 12km naar auberge-café-camping 'les Amis'
heel mooi tussen de gebloesemde boompjes, heel klein, gezellig neus/aan/neus en een wasmachine!!! die over-uren draaide. Spoedig overal wapperende was aan de lijnen.
's Avonds diner in het sfeervolle restaurant. Kaarsen op tafel, flessen water, waarnaast wij onze wijnflessen plaatsten. Weer zo'n heerlijke salade als voorgerecht (en dan ben ik al klaar met eten), brochettes (ik heb in geen tijden zoveel vlees gegeten) en een droom van een toetje: chocolade mousse en meloen.
Ik heb al langer last van mijn ogen en bijholtes en besloot een (anti allergie)promethazine pilletje te nemen (met als bijwerking dat je er van slaapt) en heb sinds lang weer geslapen als een blok.

maandag 8 april.
ik word dus pas wakker als ik heel veel stemmen hoor: half 9, iedereen is in de benen en een aantal al weg.
Ik geniet een warme douche, maak een grote beker thee. We staan zó klem geparkeerd dat ik nog helemaal niet weg kan, gelukkig.
Uiteindelijk, als bijna laatste, ga ik op pad . Dan zie ik een mooie plek, ik maak koffie, bak bacon&ui en piep mijn oude brood op. Wat een hemelse brunch onder de indrukwekkende rotsen. Een onwaarschijnlijk landschap, wat een architectuur!!
We zijn op weg naar de Dades Kloof, ik citeer uit het reisboek:
Niet te missen spectaculair landschap in de Hoge Atlas. Bizarre rotsformaties tarten de verbeelding. Rood gesteente is gedeeltelijk uitgesleten zodat het lijkt alsof er vormloze sculpturen tegen elkaar zijn gezet. Bruine bergen doemen op als waren het kameelruggen. Verreweg de meeste bergen bestaan echter uit trapsgewijze steenlagen met bovenop een plateau, zoals een afgeknotte pyramide. De rotswanden hellen dikwijls dreigend over de weg. In de diepte stroomt een rivier.

toen ik dit las dacht ik........... tja
nu ik het ervaren heb zeg ik............ tja
beter had ik het niet kunnen zeggen.

Maar na mijn brunch rij ik dus verder. Wéér door de Todra Kloof van gisteren, maar nu is het maandagochtend, dus vrij rustig. Zonder al dat publiek nog indrukwekkender.
Ik stop weer in Tenerhir, ik wil water en tomaten kopen, ik vind parkeerplaats en loop direkt reisgenoten tegen het lijf, zij hadden de markt al gedaan.
Ik loop, kijk en geniet, koop fruit en sperciboontjes! en maak wat foto's.
Ook een foto van een gele Kangoo !!! heel veel franse auto's hier en de meeste daarvan zijn Kangoo's. Het blijft mijn favoriete auto, vooral het oude model met dat ronde neusje en die ronde lampen. Maar dit was de eerste gele die ik zag.
De taxi's zijn trouwens nog overwegend Mercedes, iedere stad heeft de taxi's in een eigen kleur, ééns zag ik oranje en ook ergens de vertrouwde Yellow Cab.
Ik merkte wel dat mijn camera moeilijk begon te doen.......

En dan een uurtje door de woestijn naar Boulmalne Dadés. Heerlijk om weer alleen te rijden, zo heb ik toch een beetje het idee dat het míjn ontdekkingsreis is (met het vagebond boek naast me).
Woestijn........ eindeloos, in de verte bergen, het wordt alweer héél warm, ramen open!
en dan om een bocht, ineens SNEEUW ! een bergketen lang verblindend wit.
en dan om een bocht een poort! midden in het niets, waarschijnlijk het begin van een nieuwe provincie, maar dat stond er niet bij.
Na het dorp Boulmalne rechtsaf naar 'Gorges du Dades' . Na 20km staan er 3 campers bij de bakker. Ik ga even naar de Supermarché voor water en cola en sluit bij hen aan om door te rijden, de camping voorbij, eerst naar de Gorges.
Gert Jan deed deze rit al eerder, het is spectaculair!! volgens hem en 'best te doen'.
Gert Jan&Jantien rijden een grote Hymer, Jaap&Anja een nóg grotere Frankia, Gertjan&Maartje een Ducato Rotec, net als ik.
Het is lang gelden dat ik met het zweet in de handen reed......... in de eerste versnelling, haarspeldbochten om van te watertanden, héél véél. En als je dan boven bent en naar beneden kijkt krijgt je een heel vreemd gevoel in je buik.
Maar het mooiste moet nog komen! volgens Gert Jan. Dus gáán we weer. Hoever nog? vraagt Anja beetje angstig. Dit waren pas 8km, we gaan 30 !!
Een adembenemende tocht, men maakte veel foto's, gelukkig maar want mijn camera heeft het begeven. Het laatste stuk erg smal, met rechts de afgrond! Tegenliggen is niet mogelijk, dus je moet wachten tot je ziet dat de weg vrij is.
Na een lange spannende tocht omhoog, (boven is niets bijzonders te zien) moeten we nu weer terug.
Ik word ingehaald !! door een vrachtwagen, op een smal stuk moet je een beetje links houden (afgrond!!!) anders zit je met je dak tegen de overhangende rotsen....
Maar het is onbeschrijvelijk mooi.
Veel bedelende kinderen langs de weg. Ik zeg dat ze naar school moeten! maar een oude man die op de heenweg al probeerde 'fossielen' te verkopen en kleren vroeg voor de familie.....
Ik had zelf honger en een pak jodenkoeken naast me staan. Ik stop en geef hem ook. Je zal hier maar wonen, waar moet je van leven?
Verderop loopt een grote rugzak, hij lift. Maar wij nemen géén lifters mee! Bij een scherpe bocht vliegt er van alles van mijn tafel, dus ik moet stoppen op de zaken op te rapen. De lifter haalt mij in, en als ik weer rijd steekt hij dus wéér zijn hand op. Het is een jongeman, dreadlocks, grote backpack met slaapmatje, fles water.....
Ik denk aan mijn zoon Floris die zo naar Santiago de Compostella liep.
en stop.
Hij loopt naar mijn rechter portier, maar die zitten op slot uiteraard. Ik wijs hem aan mijn raam te komen en vraag: where are you from? 'from France' en where are you going? Boulmalne. Ik zeg dat ik tot halverwege ga, naar de camping, waar de groep op mij wacht.
We hebben een leuke rit, hij heeft 3 dagen met een gids gelopen, bij nomaden geslapen en moet nu over 3 dagen in Marrakech zijn, daar komt zijn vriendin en reizen ze samen nog een maand. Dan weer terug naar Frankrijk, een paar maanden werken als schaapherder in de Alpen, geld verdienen en dan weer reizen. Hij is 29, net als Floris ook vanuit zuid Frankrijk door de Pyreneen naar Santiago gelopen, is ook in Gijon geweest. Ik geef heem het adres van Blue Sky Café, hij kent de couch surfers uiteraard ook. Doe bij Blue Sky de groeten van de moeder van Floris! en Floris: laat even horen als Adrién geweest is?
ik kom als één van de laatsten op de camping: 2 terrassen, de bovenste bijna vol, ik rij naar beneden tot helemaal aan het eind en sta op het mooiste plekje van deze reis tot nu toe: onder de bomen, aan de ruisende bergbeek. Vogels die de hele nacht door fluiten (gezellig als je toevallig niet slaapt).
Ik pak mijn glas&stoel en met een koele fles rosé ga ik ergens bij zitten.
Dan komen er 3 grote terreinwagens, uit Ierland, we zagen ze al eerder (In Fez, mijn verjaardag). Ze komen ongeveer om mijn camper heen staan, ik word ingepakt! maar heb daar geen bezwaar tegen. Leuke mannen, leuke auto's, één met slaaptent op het dak, een tentje wordt bij gezet, met stretcher. Luifel uit met keuken en tafel&stoelen..... helemaal voor elkaar!
Het zijn hun eigen wagens, met de boot over uit Ierland, door Frankrijk, net als wij met de boot naar Cueta. Ze waren ook in Fez en ook in de zandduinen waar wij onze jeep tour maakten. Zij deden dit dus met hun eigen wagens (en dan wél de duinen op&af crossen!) daarna moeten de wagens voor een technische inspectie: jawel nieuwe schokbrekers nu.
Zij huurden ook p.p. een Quad (zo'n cross 4 wieler), dat kost €80 per uur!!! maar ze hadden de mazzel dat hun gids verdwaalde dus ze reden 2 uur voor deze prijs. Dat is wel inclusief een drankje in een bedouinen dorp.

wat een leuke ontmoetingen weer. Leuk om te horen hoe anderen op hun eigen wijze hun reis maken.
Reizigers, mooie mensen, mooie verhalen.
Ik heb dit vroeger te weinig gedaan (mijn 'reizen' was verplaatsen van huis naar huis) en prijs me nu zéér gelukkig dat ik de gezondheid, de camper en de centen heb. De darmklachten neem ik op de koop toe, in een confortabele camper met toilet is dat ook niet zo moeilijk.

Ik ga zo rijden, de meesten zijn al op weg naar het 'rozen stadje' El Kelaa.

en daar trof ik dus velen van ons. Op het terrasje, op de markt, in de rozen-winkel.
Ik kocht een assortiment rozen produkten, en rijd nu door de bloedhete woestijn verder naar het westen. In de winkelstraat stond de thermometer op 28 graden. De sneeuw op de bergen smelt zienderogen, al veel minder wit dan gisteren en mooie witte wolken steken af tegen de blauwe lucht. Veel water dus in de rivier.
Je kunt hier prachtig zien wat water doet, daar waar het stroomt is de wereld groen, daar waar het stopt houdt het leven , de bebouwing op.
De weg voert langs veel oude en nieuwe Kashba's. Prachtig zijn sommige muren bewerkt, geborduurd lijkt het haast. De muren hebben de kleur van de aarde, zodat vanuit de verte de bebouwing niet eens opvalt. Oude afgebrokkelde muren lijken op de gaan in de achterliggende bergen.
Er lopen weer lifters langs de weg. Moet er niet aan denken....... zo'n zware rugtas, in deze temperatuur, heuvel op/af. Deze lifters waren met 2 en met 3, dat is teveel. Als ik Adrien weer had zien lopen (hij moet uiteindelijk naar Marrakech) had ie weer mee gemogen.
Maar als je de couleur locale wilt ervaren kan je natuurlijk veel beter met een bus gaan en die zijn hier vast niet zo duur.

ik heb net lunch gemaakt midden in de woestijn, auto's razen voorbij.
Ik sta in een bocht, hoog, onder een paar gigantische masten met veel antennes en schotels, maar Maroc Telecom zit er blijkbaar niet bij, mijn dongel heeft geen ontvangst.
Ik rij nu door naar Ouarzazate, Tom zegt: 56km, 45 minuten. Sinds Rob mijn Tom gereset heeft hebben we geen ruzie meer. Maar ik gebruik de coordonaten uit het boek niet meer, die schijnen niet altijd te kloppen, ik volg gewoon de route beschrijving.

Ik rijd de stad in, eerst tanken. Ik zie verderop de 2 grote campers staan. Geen supermarkt, we zijn vlak bij de camping, dus wat doen ze daar?
ik rijd erheen: Jaap's Frankia heeft een lekke band. Nu heeft ie er weliswaar 6, maar toch..... Dan blijkt de de binnenwand van de band al stuk is, er moet een nieuwe op. De goede maat is niet voorradig, een jongen op de fiets naar een collega. Die komt met een verkeerde maat terug, de baas belt een andere collega en met de auto naar de andere kant van de stad, en zo kwam het voor elkaar. Wat een service!!
en zo was met borreltijd de groep weer compleet, op camping Ouarzazate. Ik vond een mooi plekje onder een boom, heb toch geen tv, een beetje schaduw. Glaasje Kir bij Klaas&Jelma, één van de werknemers van de camping komt langs, GaatGoed? in perfect NLands. Hij is geboren in NL, opgegroeid in Marokko, in NL toeristiek management gestudeer en nu werkzaam in het familie bedrijf. Kom erbij zitten, biertje? Leuk gesprek met een gepassioneerd jong mens die weet wat&hoe hij wil voor zijn land.
Om 7 uur wordt er eten door het restaurant aan de camper geleverd. We zitten in een paar groepjes aan lange tafels en laten ons verwennen: salade, tajine en thee met patisserie. Lekker en gezellig, met onze flessen wijn. Henk kwam daarna met een fles Ballantine's. Onder het motto: morgen is een vrije dag! ging de fles bijna leeg.
Ik sliep tot 10 uur! en deze vrije dag wordt volledig besteed aan gekeutel om, in en rond de camper. Niet aan de was want er is géén machine, maar de schuur geruimd, mijn krik gecontroleerd (je kunt dus zomaar een lekke band krijgen), en het reservewiel ligt op z'n plek. Is er door mij absoluut niet uit te krijgen! Olie gecontroleerd en bijgevuld, wéér een fles leeg. Piet heeft een slimme trechter: zie foto!
Het is erg warm, 32 graden is gemeten! er is hier een mooie souck en kasbah, maar ik blijf in de schaduw, er komen er wel meer soucks.

Mijn camera is dus voorlopig buiten gebruik.
Lens wil niet meer open, waarschijnlijk stormzand in de kieren. Ben blij dat ik de filmcamera van Joanna niet had mee genomen naar de zandduinen.
Nu moet ik dus wel blijven filmen, daar had ik eigenlijk geen zin meer in.
Vooral omdat we geprobeerd hebben om de filmpjes op mijn externe harde schijf te zetten, via de laptop van Winie. Zij heeft eenzelfde camera met tapes, en het goeie kabeltje.
Uren zijn we bezig geweest, zelfs digi-dokter Willy is er bij geweest, ook hij staat voor een raadsel. Onvoeldoende schijfruimte? ruimte genoeg! ook op een lege stick van Willy lukt het niet. Ik heb het maar opgegeven, maar Willy heeft er blijkbaar 2 nachtjes over nagedacht en komt net met een waarschijnlijke oorzaak: de externe schijf is anders (verkeerd dus) geformatteerd en neemt dus niet meer dan 4 gyg. Ik snap hier dus helemaal niets van! maar er wordt aan gewerkt om het op te lossen.

De plaatjes komen dus van mijn reisgenoten,
ik schrijf de verhaaltjes wel, daar ben ik beter in.
Ik loop met een stickie langs de diverse campers en verzamel foto's voor mijn blog. Kijken wat ik erop kan krijgen, weet nu (nog?) hoe het moet.
Om 7 uur folkore diner in het restaurant op de camping.

het is al bijna 7 uur, nog geen borrel gehad, alleen maar stoeien met digitale foto's..........
ik ga mijn mooie jurk aantrekken!


er komen plaatjes aan maar het lukt niet ze te koppelen aan deze brief,
dus eerst het verhaal maar weg..........